خداشناسی عقلی و اثبات آفریدگار از راه توجه به پدیده های جهان و نظم و پیوستگی میان اجزای عالم و همچنین از راه سیر انفسی و مراجعه ی انسان به نفس خویش طرح می شود. محصول این مرحله اثبات آفریدگار ازیک سو و شبیه نداشتن او به آفریدگانش از سوی دیگر و درنهایت حیرت انسان در ذات اقدس الهی و احساس نیاز به معرفت قلبی و فطری است.
دربحث معرفت الله ۳ نوع خداشناسی داریم :۱.اثباتی ۲.سلبی ۳.فطری
آنچه که مسیر اهل بیت علیهم السلام است و درمکتب ایشان می بینیم خداشناسی فطری است و از روش های عقلی و اثبات صانع ،برای اسکات خصم و زمانی که نیاز به احتجاج بود، استفاده می کردند..
در رابطه با بحث معرفت الله وارزش و اهمیت آن روایات زیادی نقل شده است ازجمله این روایات این است که حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام میفرمایدکه :اَوّلُ دینِ مَعرِفَتُه.
19. مرتضی مطهری
در توضیح بحث معرفت الله بالله مرحوم استاد مطهری می گویند که دو نوع معرفت داریم ۱.معرفت استدلالی ۲.معرفت افاضی.
نکات راجع به این فرمایش به این شرح است که:
۱. معرفت افاضی درعین این که جنبه شخصی دارد راه عمومی است و برای هرکس که راه اخلاص را پیش بگیرد میسر است و برای هرکس پیمودن راه اخلاص میسر نیست.
۲. معرفت افاضی از نوع ذوق و چشیدن است و معرفت استدلالی توصیف.
۳. معرفت افاضی قرص تر ومحکم تر و غیر قابل تشکیک است برخلاف معرفت استدلالی که قابل تشکیک است.
4.معرفت افاضی ،شورو هیجان و عمل و جرات را همراه محبت به همراه دارد ولی در معرفت استدلالی عقل خاشع می شود ولی احساسات و هیجان و عواطف و شور فرد را تحت تاثیر قرار نمی دهد.
۵.معرفت افاضی آثاری دارد از قبیل خوف، خشیت و خضوع و رقت قلب اما در معرفت استدلالی این صفات نیست.
|